Του Daniel Moss
Ακόμη και με τον πληθωρισμό να έχει αρχίσει να υποχωρεί μετά την πιο επιθετική σύσφιξη των επιτοκίων εδώ και μια γενιά, οι κεντρικές τράπεζες δεν επιθυμούν να κηρύξουν τη νίκη τους απέναντί του. Το γεγονός ότι ο ρυθμός αύξησης των τιμών περιορίστηκε χωρίς να υπάρξει σημαντική οικονομική ύφεση είναι ένα επίτευγμα που δικαιολογεί κάποια επευφημία.
Ενώ οι νέες προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου συνοδεύονται από τις συνήθεις συστάσεις για μείωση του χρέους και για τα δεινά του προστατευτισμού, αυτό που πραγματικά ξεχωρίζει είναι οι καλοί βαθμοί για την άσκηση της νομισματικής πολιτικής. Στις οκτώ δεκαετίες λειτουργίας του, το ΔΝΤ ανέπτυξε τη φήμη του λίγο σκληρού. Έτσι, ο έπαινος στις Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές, οι οποίες δημοσιεύθηκαν την Τρίτη 22 Οκτωβρίου, είναι αξιοσημείωτος. “Η μείωση του πληθωρισμού χωρίς παγκόσμια ύφεση είναι ένα σημαντικό επίτευγμα”, ανέφερε ο επικεφαλής οικονομολόγος Pierre-Olivier Gourinchas.
Υπάρχουν σημάδια ότι οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αφομοιώνουν το μήνυμα, ακόμη και αν δεν το φωνάζουν. Οι μειώσεις των επιτοκίων δεν προέρχονται μόνο από ορισμένες από τις πιο ισχυρές αρχές, όπως η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed), η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η Κεντρική Τράπεζα της Αγγλίας. Τα επιτόκια έχουν μειωθεί στη Νότια Κορέα, την Ινδονησία, τη Νέα Ζηλανδία και τις Φιλιππίνες. Η Κεντιρκή Τράπεζα της Ταϊλάνδης, η οποία είχε αντισταθεί στις πιέσεις να δράσει παρά το γεγονός ότι ο πληθωρισμός ήταν κάτω από το στόχο της, υποχώρησε την περασμένη εβδομάδα. Ο διοικητής Sethaput Suthiwartnarueput φρόντισε να πει ότι οι επενδυτές δεν πρέπει να πάρουν πολλά μηνύματα από αυτή τη μείωση- προτίμησε να την αποκαλέσει “αναβαθμολόγηση”. Όλα αυτά τα βήματα συνοδεύτηκαν από απογοητευτικές παρατηρήσεις σχετικά με την ετοιμότητα για πάγωμα της μείωσης επιτοκίων εάν οι τιμές αρχίσουν να πηγαίνουν προς τη λάθος κατεύθυνση. Αυτή η ρητορική ερμηνεύεται καλύτερα ως κατάλοιπο από τα τέλη του 2021 και του 2022, όταν οι αξιωματούχοι δέχθηκαν επίθεση για αργοπορία, όχι ως δήλωση σοβαρής πρόθεσης.
Έχει νικηθεί πραγματικά ο πληθωρισμός; Οι εξελίξεις ήταν πολύ ενθαρρυντικές. Σε πολλές χώρες, πρόσφατα επέστρεψε στο στόχο – ή άρχισε να κινείται και κάτω από τον στόχο. Η τάση είναι σαφής: Το ΔΝΤ προβλέπει ότι η αύξηση των τιμών παγκοσμίως θα υποχωρήσει στο 3,5% μέχρι το τέλος του επόμενου έτους, έναντι 9,4% το τρίτο τρίμηνο του 2022. Πρόκειται για λίγο κάτω από τον μέσο όρο των δύο δεκαετιών πριν από την πανδημία. Θυμηθείτε ότι εκείνη ήταν η εποχή που οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής ανησυχούσαν για τον πολύ χαμηλό πληθωρισμό και ξόδευαν πολύ χρόνο σκεπτόμενοι πώς θα τον ανεβάσουν.
Με τη μάχη να έχει κερδηθεί, οι κεντρικές τράπεζες που έχουν αρνηθεί να υποχωρήσουν μέχρι στιγμής φαίνονται απομονωμένες. Η ρητορική της Κεντρικής Τράπεζας της Αυστραλίας “δεν αποκλείουμε τίποτα” ήταν μια ωραία φόρμουλα, ειδικά στις αρχές του έτους, όταν οι αριθμοί του πληθωρισμού έμοιαζαν λίγο διφορούμενοι. Η γλώσσα αυτή είχε επίσης ρόλο δημοσίων σχέσεων: Η Διοικητής Michele Bullock μπορούσε να αποστασιοποιηθεί από τον προκάτοχό της, Philip Lowe.
Η γραμμή της Bullock έχει ξεπεράσει τη χρησιμότητά της, ειδικά όταν έχει παραδεχθεί ότι οι αυξήσεις δεν έχουν τεθεί στο τραπέζι τον τελευταίο καιρό. Κάτι έχει, στην πραγματικότητα, αποκλειστεί. Ότι ο πληθωρισμός υποχωρεί: Οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν 2,7% τον Αύγουστο σε σχέση με ένα χρόνο νωρίτερα, για πρώτη φορά από τον Αύγουστο του 2021 που βρίσκονται εντός του στόχου της τράπεζας για 2%-3%. Η Κεντρική Τράπεζα χρειάζεται έναν καλύτερο τρόπο για να περιγράψει τη στάση της.
Δεν είναι δύσκολο να έχανε κανείς αυτά τα καλά νέα. Εξάλλου, τα περισσότερα πρωτοσέλιδα από το ΔΝΤ αφορούσαν τη μείωση των προβλέψεων για την ανάπτυξη. Αν και τεχνικά ακριβής, αυτή η ορολογία ρίχνει σκιά σε ένα ευρύτερο σημείο. Η ανάπτυξη θα είναι πιθανότατα 3,2% το 2025, όπως και φέτος. Είναι μόλις 0,1 ποσοστιαία μονάδα πιο κάτω από την προηγούμενη πρόβλεψη. Αυτό είναι ένα θετικό αποτέλεσμα, δεδομένου του αναμενόμενου κόστους της καταστολής του πληθωρισμού. Παρά τα δεινά της Κίνας, η παγκόσμια εικόνα δεν είναι πολύ άσχημη. Η ενίσχυση των αριθμών στις ΗΠΑ αντισταθμίζει κάποια εξασθένηση στην Κίνα.
Το ΔΝΤ για πάρα πολύ καιρό έκανε διαλέξεις σχετικά με τις αρετές της οικονομικής ορθοδοξίας. Τα έθνη που έπαιρναν δάνεια έκτακτης ανάγκης υπόκεινται συνήθως σε αυστηρούς όρους και συχνά αναγκάζονταν να παραδώσουν κάποιον έλεγχο της εσωτερικής τους ατζέντας. Η διαβόητη φωτογραφία του 1998 με τον Γενικό Διευθυντή του ΔΝΤ Michel Camdessus να στέκεται πάνω από τον τότε ηγέτη της Ινδονησίας Suharto και να τον αναγκάζει να υπογράψει μια συμφωνία ήταν μια φωτογραφία για τους αιώνες. Αν υπάρχει μια εικόνα από την ιστορία του ΔΝΤ που το Ταμείο πιθανώς θα ήθελε να μπορούσε να διαγράψει, αυτή θα ήταν. Μύριζε αποικιοκρατία.
Παρά τις διαφωνίες σχετικά με τον ρυθμό μείωσης των επιτοκίων, η μεγάλη εικόνα είναι σαφής. Δεν πρόκειται απλώς για μια μάχη που έχει κερδηθεί. Η μάχη είναι πιθανότατα πίσω μας πλέον. Απλά μην το λέτε πολύ δυνατά. Ο κόσμος μπορεί να σχηματίσει λανθασμένη ιδέα.
Απόδοση – Επιμέλεια: Στάθης Κετιτζιάν
Πηγή: Capital.gr