Οι Ρωσο-ουκρανικές διαπραγματεύσεις δεν κατέληξαν σε ειρήνη, αλλά έστειλαν το μήνυμα που περίμενε ο Τραμπ – Τώρα όλα εξαρτώνται από αυτόν.
Σε μια καταιγιστική εξέλιξη της γεωπολιτικής σκακιέρας, οι πρώτες διμερείς συνομιλίες μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας μετά από περισσότερα από τρία χρόνια πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή στην Κωνσταντινούπολη. Η επίτευξη συμφωνίας για ανταλλαγή αιχμαλώτων και η υπόσχεση για μελλοντικό γύρο συνομιλιών δεν έφεραν μεν την πολυπόθητη εκεχειρία 30 ημερών που ζητούσε το Κίεβο, ούτε την απόσυρση της Ουκρανίας από τις διαφιλονικούμενες περιοχές που απαιτούσε η Μόσχα, όμως δεν ήταν και μάταιες.
Το σημαντικότερο; Μόσχα και Κίεβο έδειξαν ξεκάθαρα στον Ντόναλντ Τραμπ ότι επιθυμούν την ειρήνη, σε μια κρίσιμη στιγμή όπου ο Αμερικανός πρόεδρος δείχνει ολοένα και πιο ανυπόμονος με την μέχρι τώρα αναποτελεσματική μεσολάβηση των ΗΠΑ. Μια αποτυχία που ενδέχεται να τον οδηγήσει είτε σε «κλιμάκωση για αποκλιμάκωση», είτε σε πλήρη απόσυρση από τη σύγκρουση.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, πριν λάβει τη μοιραία απόφαση για τη συνέχιση ή όχι της αμερικανικής εμπλοκής, ο Τραμπ αναμένεται να έχει απευθείας συνομιλίες με τον Βλαντιμίρ Πούτιν – είτε τηλεφωνικά είτε, ιδανικά, δια ζώσης τις επόμενες εβδομάδες.
Οι επιλογές Τραμπ: Πόλεμος ή Πίσω Βήμα;
Η μπάλα βρίσκεται πλέον ξεκάθαρα στο γήπεδο του Τραμπ. Αν δεν υπάρξει ρεαλιστικός συμβιβασμός, τότε είτε η Ρωσία θα συνεχίσει τον πόλεμο μέχρι την επίτευξη των μέγιστων στόχων της, είτε οι ΗΠΑ θα εντείνουν την υποστήριξή τους στην Ουκρανία για να αποτρέψουν αυτό το ενδεχόμενο.
Ο μόνος ρεαλιστικός συμβιβασμός θα ήταν οι ΗΠΑ να πιέσουν την Ουκρανία να αποσυρθεί από τμήματα ή και το σύνολο των διαφιλονικούμενων περιοχών, με αντάλλαγμα μια άνευ όρων εκεχειρία 30 ημερών από τη Ρωσία. Παρόλο που ο Τραμπ είχε τη δυνατότητα να το επιδιώξει αυτό εδώ και τρεις μήνες από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο, δεν έχει κάνει καμία κίνηση προς αυτή την κατεύθυνση – αφήνοντας το τοπίο ασαφές.
Κυρώσεις, Δισεκατομμύρια και Διλήμματα
Ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται διχασμένος: αφενός απείλησε τη Ρωσία με «συντριπτικές» κυρώσεις, αφετέρου επέκρινε την απώλεια δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία. Ενδεικτικό της εσωτερικής του αμφιταλάντευσης, που πιθανώς αντικατοπτρίζει και τις αντιφατικές πιέσεις που δέχεται στο εσωτερικό.
Η στρατηγική της «κλιμάκωσης για αποκλιμάκωση» θα είχε τεράστιο οικονομικό και γεωστρατηγικό κόστος, ιδίως καθώς θα μπορούσε να εκτροχιάσει την προγραμματισμένη του «επιστροφή στην Ασία» με στόχο την ανάσχεση της Κίνας – ακόμα και να οδηγήσει σε παγκόσμιο πόλεμο. Από την άλλη, η πλήρης αποχώρηση των ΗΠΑ από την Ουκρανία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια από τις μεγαλύτερες γεωπολιτικές ήττες της Δύσης.
Το Μεσαίο Σενάριο και το Ρίσκο με Κίνα-Ινδία
Μια ενδιάμεση στρατηγική θα μπορούσε να είναι η επιβολή αυστηρών δευτερογενών κυρώσεων στους αγοραστές ρωσικής ενέργειας, με στόχο να πιεστούν Κίνα και Ινδία να περιορίσουν δραστικά τις εισαγωγές τους. Η Κίνα ίσως να ανταποκριθεί, ως ένδειξη καλής θέλησης μετά την εξαγγελία «ολικής επαναφοράς» των σχέσεών της με τις ΗΠΑ. Η Ινδία, από την πλευρά της, ενδέχεται να προσπαθήσει να αποδείξει την αξία της στην Ουάσιγκτον, ώστε ο Τραμπ να επανεξετάσει την φημολογούμενη προσέγγισή του με το Πακιστάν.
Ωστόσο, και οι δύο χώρες ενδέχεται να αρνηθούν ή να συνεχίσουν μυστικά τις αγορές ρωσικής ενέργειας, φέρνοντας τον Τραμπ αντιμέτωπο με μια δύσκολη επιλογή: να αγνοήσει την παραβίαση ή να επιδεινώσει τις σχέσεις επιβάλλοντας κυρώσεις και σε αυτούς.
Η Τελική Πράξη;
Ένα ρεαλιστικό σενάριο που συζητείται έντονα στα διπλωματικά παρασκήνια περιλαμβάνει την απειλή Τραμπ προς τον Ζελένσκι για πλήρη διακοπή της αμερικανικής υποστήριξης αν δεν αποσυρθεί από το Ντονμπάς. Παράλληλα, θα απειλούσε τον Πούτιν με αυστηρές δευτερογενείς κυρώσεις αν δεν δεχθεί μια άνευ όρων εκεχειρία 30 ημερών. Στη συνέχεια, τηλεφωνικές επικοινωνίες με τον Σι και τον Μόντι θα στόχευαν στο να πεισθεί ο Ρώσος πρόεδρος να συμφωνήσει.
Μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να αποτελέσει τη μοναδική ελπίδα για μια διπλωματική «διέξοδο» – αλλά και την απόλυτη δοκιμασία της αμερικανικής ισχύος και επιρροής.
Ο Μακρόν επιμένει: Θέλει ευρωπαϊκά στρατεύματα στην Ουκρανία
