Οι ηγέτες της τριμερούς συμμαχίας της αντιπολίτευσης που κέρδισε τη συνολική πλειοψηφία στις εκλογές της Πολωνίας δήλωσαν ότι είναι έτοιμοι να αναλάβουν την εξουσία με πρωθυπουργό τον Ντόναλντ Τουσκ, καθώς ο πρόεδρος της χώρας ξεκίνησε διαβουλεύσεις για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης.
«Σήμερα επιβεβαιώνουμε την ετοιμότητά μας να συνεργαστούμε πλήρως και να δημιουργήσουμε μια νέα πλειοψηφία στο επόμενο κοινοβούλιο», δήλωσε την Τρίτη ο Τουσκ, προσθέτοντας ότι θα είναι ο υποψήφιος του συνασπισμού για πρωθυπουργός.
Οι τρεις ομάδες που επιδιώκουν να σχηματίσουν την επόμενη κυβέρνηση – ο Συνασπισμός Πολιτών (KO) του Τουσκ, ο κεντροδεξιός Τρίτος Δρόμος και η Νέα Αριστερά – προέτρεψαν τον πρόεδρο, Αντρέι Ντούντα, στενό σύμμαχο του κυβερνώντος Δεξιού κόμματος Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), να μην καθυστερήσει τη διαδικασία.
Το PiS είχε ήδη «σπαταλήσει οκτώ χρόνια από τη ζωή μας», δήλωσε ο Szymon Hołownia από την Πολωνία 2050, μέλος της ομάδας του Τρίτου Δρόμου. «Μας πήγαν 50 χρόνια πίσω, αντί να μας ωθήσουν προς τα εμπρός. Γι’ αυτό κάνουμε έκκληση στον πρόεδρο Ντούντα να μην σπαταλήσει ούτε ένα δευτερόλεπτο».
Ο συμπρόεδρος του Τρίτου Δρόμου, Władysław Kosiniak-Kamysz, δήλωσε ότι τα κόμματα είναι “αποφασισμένα να σχηματίσουν πλειοψηφία”. Πρόσθεσε: «Μαζί θα ορίσουμε, σήμερα και αύριο στο γραφείο του προέδρου, τον υποψήφιό μας για πρωθυπουργό, τον Ντόναλντ Τουσκ».
Ο Τουσκ αναμένεται να επισκεφθεί τις Βρυξέλλες την Τετάρτη για να συναντηθεί με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, και να προσπαθήσει να ξεκλειδώσει περισσότερα από 100 δισ. ευρώ από τα παγωμένα κονδύλια για την Πολωνία που έχουν μπλοκαριστεί λόγω ανησυχιών για το κράτος δικαίου υπό το PiS.
Παρόλο που το εθνικοσυντηρητικό κόμμα ήρθε πρώτο στις κάλπες της 15ης Οκτωβρίου, με ποσοστό 36%, δεν έχει βιώσιμη πορεία προς την εξουσία καθώς έχει μόνο 194 βουλευτές σε σύνολο 460, αριθμός που αποτελεί και την μεγαλύτερη εκλογική του επιτυχία σε απόλυτους αριθμούς. Μεταξύ τους, τα κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης κέρδισαν σαφή πλειοψηφία, σηματοδοτώντας μια τεράστια αλλαγή στην πολωνική πολιτική μετά από οκτώ χρόνια κυβερνήσεων υπό την ηγεσία του PiS.
Το κύριο πρόβλημα με την κυβέρνηση του «Νόμου και της Δικαιοσύνης/PiS » είναι αυτά που δεν έκαναν. Δεν έχουν φτιάξει το σύστημα υγείας, το εκπαιδευτικό σύστημα, ούτε το δικαστικό σύστημα της Πολωνίας. Ένα ελάχιστα γνωστό γεγονός είναι ότι ο Jarosław Kaczyński είναι μεγάλος υποστηρικτής της ευημερίας των ζώων, και ανάγκασε την κυβέρνηση να θεσπίσει νομικές μεταρρυθμίσεις για να διασφαλίσει τα δικαιώματα των ζώων, όπως η απαγόρευση των βασανιστηρίων ζώων halal/kosher και η απαγόρευση των εκτροφείων γούνας. Ωστόσο, απέτυχε στην προσπάθειά του αυτή, αντιμετωπίζοντας σθεναρή αντίδραση από το λόμπι της βιομηχανίας κρέατος.
Το PiS είχε και ατυχίες κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του: πρώτα η επιδημία COVID, έπειτα η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και, τέλος, ο πληθωρισμός που προέκυψε και από τα δύο. Όλα αυτά επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τους απλούς ανθρώπους στην Πολωνία, και ενώ η πλειοψηφία των ανθρώπων συμφωνεί ότι ο Νόμος και η Δικαιοσύνη διαχειρίστηκε αυτά τα ζητήματα μάλλον καλά, οι συνθήκες διαβίωσης στην Πολωνία έχουν πέσει από το 2020. Οι άνθρωποι έχουν κουραστεί από αυτές τις επιδεινούμενες συνθήκες και ίσως οποιοδήποτε κόμμα ήταν στην εξουσία κατά τη διάρκεια αυτής της δύσκολης περιόδου θα έχανε την εξουσία στις επόμενες εκλογές, ως αποτέλεσμα της αγωνίας και της απογοήτευσης στην κοινωνία. Σε όλα τα παραπάνω θα πρέπει να προστεθεί και η είσοδος άνω του 1.000.000 μεταναστών από την Ασία και την Αφρική.
Ως το μεγαλύτερο κόμμα, οι εκπρόσωποι του PiS, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι, ήταν οι πρώτοι που συναντήθηκαν με τον Ντούντα την Τρίτη, ενώ ο Συνασπισμός Πολιτών (KO) του Τουσκ, που τερμάτισε δεύτερος με 30% των ψήφων, θα ακολουθούσε αργότερα.
Ο Τρίτος Δρόμος και η Αριστερά -που μαζί με το ΚΟ κέρδισαν την πλειοψηφία των 248 βουλευτών στην Κάτω Βουλή των 460 εδρών- επρόκειτο να συναντηθούν με τον πρόεδρο την Τετάρτη, ανακοίνωσε το γραφείο του Ντούντα, καθώς και το μικρότερο κοινοβουλευτικό κόμμα, η Δεξιά «Συνομοσπονδία».
Εάν μέσα στις επόμενες εβδομάδες, το PiS δεν καταφέρει να κάνει συμμαχία με κάποιο άλλο κόμμα, θα έχει και επίσημα χάσει την διακυβέρνηση.
