Τρία ακόμη κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης επανέφεραν τους συνοριακούς ελέγχους λόγω ανησυχιών για τις αυξανόμενες τρομοκρατικές απειλές, επηρεάζοντας περαιτέρω τον χώρο Σένγκεν.
Η ζώνη ελεύθερων μετακινήσεων της ΕΕ είχε ήδη δεχθεί πιέσεις λόγω της παράνομης μαζικής μετανάστευσης, με την επαναφορά των ελέγχων στα σύνορα της Γερμανίας, της Τσεχίας, της Πολωνίας και της Σλοβακίας.
Η συλλογική αυτή κίνηση ξεκίνησε όταν η Ιταλία ανακοίνωσε την πρόθεσή της να επιβάλει εκ νέου ελέγχους στα σύνορα με τη Σλοβενία. Στη συνέχεια, η Σλοβενία μετέφερε παρόμοιο μήνυμα στην Κροατία, αποκαλύπτοντας την πρόθεσή της να εφαρμόσει μέτρα επιτήρησης των συνόρων κατά μήκος των κοινών συνόρων της τόσο με την Κροατία όσο και με την Ουγγαρία, με ισχύ από τις 21 Οκτωβρίου.
«Ο Κώδικας Σένγκεν επιτρέπει στα κράτη μέλη να επαναφέρουν τον εσωτερικό έλεγχο σε συγκεκριμένες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, αλλά αυτό δε σημαίνει επιστροφή στους συνοριακούς ελέγχους (πριν από το Σένγκεν)» δήλωσε ο Νταβόρ Μποζίνοβιτς, υπουργός Εσωτερικών της Κροατίας.
Αυτό συμβαίνει μόλις λίγες εβδομάδες αφότου αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ενημερώθηκαν σε συνέντευξη Τύπου ότι «η Σένγκεν καταρρέει».
Η επιστροφή των συνοριακών ελέγχων για την Κροατία έρχεται μόλις 10 μήνες μετά την οριστική ένταξή της στο χώρο Σένγκεν τον Ιανουάριο του 2023.
Οι νέοι έλεγχοι εφαρμόζονται ως απάντηση στις αυξανόμενες ανησυχίες για την τρομοκρατία και τον συνεχιζόμενο πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς στη Μέση Ανατολή.
Μετά το ξέσπασμα αυτού στις 7 Οκτωβρίου, οι τρομοκρατικές επιθέσεις και απειλές εξαπλώθηκαν σε όλη την Ευρώπη.
Στις 16 Οκτωβρίου, δύο Σουηδοί δολοφονήθηκαν στις Βρυξέλλες από έναν Τυνήσιο πολίτη που ισχυριζόταν ότι ενεργούσε για λογαριασμό του Ισλαμικού Κράτους. Ο τρομοκράτης, Αμπντεσαλέμ Λασουέντ, είχε εισέλθει παράνομα στο Βέλγιο και ζούσε εκεί για περισσότερα από τρία χρόνια.
Από το ξέσπασμα του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς, η Γαλλία είδε επίσης τη δολοφονία ενός δασκάλου στο Αράς και υπήρξαν απειλές για βόμβες και φόβοι σε πολλά αεροδρόμια.
Υπήρξαν επίσης διχασμοί σχετικά με τον πόλεμο εντός των χωρών της ΕΕ, με πολλές διαδηλώσεις υποστήριξης των Παλαιστινίων και ορισμένες διαδηλώσεις που κατέληξαν σε ταραχές στο Βερολίνο.
Ως αποτέλεσμα, οι ανησυχίες σχετικά με τον έλεγχο των συνόρων έχουν αυξηθεί εν μέσω φόβων ότι οι τρομοκράτες μπορεί να προσπαθήσουν να εισέλθουν στην ΕΕ μέσω παράνομων μεταναστευτικών οδών, όπως συνέβη το 2015.
Σύμφωνα με τους κανόνες Σένγκεν, τέτοια συνοριακά μέτρα μπορούν αρχικά να επιβληθούν για 10 ημέρες και στη συνέχεια να παραταθούν για δύο επιπλέον μήνες. Μετά από αυτό, κάθε κράτος που εφαρμόζει τους ελέγχους πρέπει να αποδείξει στην ΕΕ ότι είναι απαραίτητοι.
Ο πρωθυπουργός της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς υπογράμμισε την κλίμακα της παράνομης μετανάστευσης και της λαθραίας διακίνησης ανθρώπων που αντιμετωπίζει η χώρα του. Είπε ότι η κροατική αστυνομία έχει μέχρι στιγμής συλλάβει περισσότερους από 1.000 διακινητές μεταναστών.
Ο Μποζίνοβιτς, ο οποίος συμμετείχε σε σύνοδο του Συμβουλίου Υπουργών στο Λουξεμβούργο, προέτρεψε την ΕΕ να καταλήξει σε συμφωνία με τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη που θα επέτρεπε στο μπλοκ να αναπτύξει τη συνοριακή υπηρεσία Frontex στη Βοσνία.
Τόνισε την αναγκαιότητα της ανάπτυξης του οργανισμού στην περιοχή της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης που αποτελεί κύριο σημείο εισόδου παράνομων μεταναστών. Είπε ότι η Κροατία είναι έτοιμη να συμβάλει σημαντικά στη διαφύλαξη των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.
«Η Frontex θα πρέπει να αναπτυχθεί στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ιδίως στο τμήμα από το οποίο προέρχεται ο μεγαλύτερος αριθμός παράνομων μεταναστών», δήλωσε ο Μποζίνοβιτς, προσθέτοντας ότι η Κροατία διαθέτει αρκετούς αστυνομικούς για τα σύνορά της με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων που δεν ανήκουν στην ΕΕ.
