της Ελευθερίας Κούρταλη
To January Effect, προς το παρόν, φαίνεται πως χτύπησε και φέτος την πόρτα των διεθνών αγορών και του Χρηματιστηρίου Αθηνών, ωστόσο πολλά θα εξαρτηθούν από τη Δευτέρα, οπότε ο Ντόναλντ Τραμπ αναλαμβάνει επίσημα το τιμόνι του Λευκού Οίκου και θα αρχίσει να ξεδιπλώνει την πολιτική του. Αν και ακόμη κανείς δεν ξέρει πόσα από αυτά τα οποία δήλωσε προεκλογικά θα κάνει πράξη στο μέτωπο της εμπορικής και της οικονομικής πολιτικής, το βέβαιο είναι πως ξεκινά μια νέα περίοδος, η οποία κάθε άλλο παρά… πλήξη θα φέρει στις αγορές.
Έχοντας καταρρίψει τα υψηλά 14 ετών στο ξεκίνημα του νέου έτους, το Χρηματιστήριο Αθηνών οδεύει στο να κατακτήσει νέα ρεκόρ, αν οι διεθνείς συνθήκες –και ο “παράγοντας Τραμπ”– το επιτρέψουν. Το εγχώριο μακροοικονομικό story παραμένει ισχυρό, οι διεθνείς οίκοι συνεχίζουν να δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία, στα ομόλογα και στις μετοχές, η κερδοφορία των ελληνικών εισηγμένων παραμένει ισχυρή, με τις μερισματικές αποδόσεις να είναι υψηλές, ενώ αναμένονται περαιτέρω αναβαθμίσεις από τους οίκους αξιολόγησης και κυρίως από τη Moody’s, η οποία “χρωστάει” την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα. Όλοι αυτοί είναι παράγοντες που στηρίζουν άλλη μία καλή χρονιά για το Χ.Α., το οποίο οδεύει στο να αλλάξει και πίστα, επιστρέφοντας στο γκρουπ των ανεπτυγμένων αγορών, κάτι που εκτιμάται ότι θα έχει συμβεί μέσα στους επομένους 12-18 μήνες.
Σύμφωνα με τον “ορισμό” του “January Effect”, εάν η αγορά “ανέβει” τον πρώτο μήνα του έτους, τότε όλη η υπόλοιπη χρονιά θα είναι bullish και, αν υποχωρήσει, τότε το υπόλοιπο έτος θα είναι bearish. Με λίγα λόγια, ο πρώτος μήνας του χρόνου, και ειδικά οι πρώτες συνεδριάσεις, τείνουν να υποδεικνύουν την τάση της χρονιάς.
Η ιστορία του “January Effect” στο Χ.Α.
Το “Φαινόμενο του Ιανουαρίου” δεν συναντάται, φυσικά, πάντα στην ελληνική αγορά – όπως και στις διεθνείς. Πάντως έδωσε “παρών” το 2024, με τον Γενικό Δείκτη να καταγράφει κέρδη 5,75%, έδωσε ακόμα πιο ισχυρό “παρών” το 2023, με τον Γενικό Δείκτη να εκτοξεύεται κατά 10%, ενώ το 2022 ο Ιανουάριος έδωσε κέρδη 4,9%. Το 2020 “της πανδημίας” και το 2021 “της ενεργειακής κρίσης λόγω του πολέμου στην Ουκρανία” ο πρώτος μήνας του έτους ήταν πτωτικός.
Το 2019 τα κέρδη του Γενικού Δείκτη ήταν σχετικά χαμηλά (3,5%), ωστόσο το 2018 έδωσε τον Ιανουάριο ισχυρό ράλι της τάξης του 9,5%, με κύριο οδηγό τις τραπεζικές μετοχές, οι οποίες είχαν σφυροκοπηθεί έντονα από τα μέσα του 2017 και λόγω των ανησυχιών για την επάρκεια των κεφαλαίων τους.
Το διάστημα 2014-2017 ο πρώτος μήνας του έτους ήταν αρνητικός για τις ελληνικές μετοχές. Το 2017 ο Γενικός Δείκτης είχε χάσει τον πρώτο μήνα του έτους 5%, με την αγορά να βρίσκεται αντιμέτωπη με την αβεβαιότητα μετά το ναυάγιο του Eurogroup και τις καθυστερήσεις στη β’ αξιολόγηση, ενώ το sell-off των ομολόγων είχε στείλει τις αποδόσεις των ελληνικών 10ετών στο 8%. Το 2016 ο Ιανουάριος ήταν “καταστροφικός”, αφού το Χ.Α. έχασε 12,4%, με τον Γενικό Δείκτη από τις 631 μονάδες να πέφτει στις 552,83 μονάδες. Το 2015 ήταν ακόμα μία χρονιά όπου ο Ιανουάριος “τρόμαξε” τους επενδυτές, με τον Γ.Δ. να υποχωρεί 12,6%. Το 2014 σημειώθηκε ένας επίσης πτωτικός Ιανουάριος, με απώλειες κοντά στο 4%, ενώ το “January Effect” είχε κάνει, ωστόσο, την εμφάνισή του το 2013, όταν ο Γενικός Δείκτης έκλεισε με κέρδη 8,7%, ενώ και το 2011-2012 ο Ιανουάριος είχε δώσει ισχυρά κέρδη, κατά 13% και κατά 17% αντίστοιχα.
Με το βλέμμα στραμμένο στην ορκωμοσία Τραμπ
Στην παρούσα φάση, τα θετικά στοιχεία που κατά γενική ομολογία καταγράφονται στις μακροοικονομικές επιδόσεις της Ελλάδας, εκείνες για το 2024 και εκείνες για το 2025, αλλά και τα ευνοϊκά θεμελιώδη για τις εταιρείες, πιθανότατα θα παραμεριστούν εν όψει της ανάληψης των καθηκόντων του προέδρου των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ, όπως σημειώνει και ο Δημήτρης Τζάνας, σύμβουλος Διοίκησης στην Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ.
Πάντως, η κινητικότητα σε τίτλους μεσαίας και μικρής κεφαλαιοποίησης μπορεί να αλλάξει το χρηματιστηριακό σκηνικό, ξυπνώντας το ενδιαφέρον περισσότερων κεφαλαίων εγχώριας προέλευσης. Ελπιδοφόρα είναι, κατά τον κ. Τζάνα, και η εισαγωγή δύο νέων εταιρειών στην κύρια αγορά του Χ.Α., του ομίλου Fais και του Alter Ego, πιθανολογώντας την αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για αυξημένο αριθμό εισαγωγών νέων εταιρειών στη φετινή χρονιά.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, το γεγονός ότι ο Γενικός Δείκτης, παρά τις μικρές πιέσεις που δέχτηκε τις προηγούμενες ημέρες, παρέμεινε πάνω από τις 1.470-1.480 μονάδες και κατέκτησε εκ νέου τις 1.500 μονάδες αποτελεί σημαντικό σημείο στήριξης, καθώς δεν αλλοιώνει προς το παρόν την πλαγιοανοδική κίνησή του.
Άλλωστε, όπως εκτιμούν, οι υψηλές μερισματικές αποδόσεις –οι οποίες αναμένεται να συνεχιστούν και φέτος–, καθώς και η σταδιακή υπέρβαση της τιμής στην οποία πραγματοποιήθηκαν τα πρόσφατα placements, δημιουργούν βελτιωμένες συνθήκες επενδυτικής ρευστότητας, μέρος της οποίας φυσιολογικά θα “επιστραφεί” στο ταμπλό με νέες τοποθετήσεις.
Μακροπρόθεσμα, πάντως, το ξεκίνημα του 2025 στην Αθήνα έχει καλλιεργήσει προσδοκίες για ακόμα ένα καλό έτος, με τον Ηλία Ζαχαράκη της Fast Finance να σημειώνει ότι “η διάχυση στο σύνολο του ταμπλό έχει προσελκύσει και πάλι τόσο ανενεργούς κωδικούς όσο και νέους επενδυτές που ψάχνουν διέξοδο για αποδόσεις”.
Σύμφωνα και με τον Συμεών Μαυρουδή, διαχειριστή Χαρτοφυλακίων στη Fast Finance, η ανοδική συνέχιση στο Χρηματιστήριο Αθηνών έχει πολύ καλές πιθανότητες. Η δικαιολογητική βάση, όπως προσθέτει, εδράζεται επί τεσσάρων, τουλάχιστον, πυλώνων: στο μακροοικονομικό πλαίσιο της χώρας, στα θεμελιώδη των εισηγμένων μας, στις διεθνείς συγκυρίες και στην καλή εικόνα στο Χρηματιστήριο τους τελευταίους πολλούς μήνες.
Ως προς το μακροοικονομικό πλαίσιο, τα πάντα έχουν περιγραφεί στις εκθέσεις των οίκων αξιολόγησης, που ούτως ή άλλως μας έχουν δώσει προ πολλού την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα. Ενδεικτικά, οι δημοσιονομικές προσαρμογές, το σταθερό πολιτικό σύστημα που αρέσκεται σε απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, η εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, οι αναμενόμενοι υψηλοί –και κατά πολύ υψηλότεροι του μέσου όρου της Ευρωζώνης– ρυθμοί ανάπτυξης κ.ά.
Ένα τέτοιο μείγμα, σε συνδυασμό με τα εξαιρετικά θεμελιώδη πολλών εισηγμένων, δείχνει στους επενδυτές τον δρόμο των (επανα)τοποθετήσεων σε μια μεγάλη γκάμα μετοχικών τίτλων, όπως στους τραπεζικούς, τους πολλά υποσχόμενους της πληροφορικής, τους ενεργειακούς (με έμφαση στις ΑΠΕ), τους κατασκευαστικούς/υποδομών, και με την ελπίδα μιας αναβάθμισης του Χρηματιστηρίου (ή έστω της προεξόφλησης για κάτι τέτοιο) υπάρχει στο βάθος μια κρυμμένη υπεραπόδοση.
Όσον αφορά τις διεθνείς συγκυρίες, έχουμε τον τυφώνα που ακούει στο όνομα Τραμπ. Μολονότι οι πολιτικές του φαίνεται να ευνοούν πρωτίστως τις ΗΠΑ, ωστόσο η συνολική επενδυτική προσέγγιση μόνο θετικά μπορεί να μεταφρασθεί, επισημαίνει ο κ. Μαυρουδής. Εξάλλου, αν θεωρήσουμε ότι οι κοστοβόροι φυσικοί πόλεμοι θα αντικατασταθούν άμεσα με εμπορικούς και ότι οι ισορροπίες θα επέλθουν εν ευθέτω χρόνω, το κλίμα διαφαίνεται πολύ καλό.
Κατά τον Πέτρο Στεριώτη, μέλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Τεχνικών Αναλυτών, η άπλετη διαθέσιμη ρευστότητα, η βελτιούμενη ευχέρεια δανεισμού και οι εύρωστοι θεμελιώδεις δείκτες αρκετών εισηγμένων αυξάνουν τις πιθανότητες υλοποίησης νέων επιχειρηματικών deals, τα οποία θα αναζωογονήσουν τη χρηματιστηριακή ειδησεογραφία και το συναλλακτικό ενδιαφέρον.
“Με τον Γενικό Δείκτη σε υψηλά 14 ετών, κάθε συζήτηση για τη μακροπρόθεσμη τάση περιττεύει”, όπως τονίζει ο αναλυτής. Η αγορά διατηρείται στο ορόσημο των 1.500 μονάδων, με συγκεκριμένα blue chips να “τραβάνε το κάρο”. Ευχής έργον, αλλά και δικαιολογημένη, βέβαια, κατά τον αναλυτή, θα ήταν η συμμετοχή ενός μεγαλύτερου, θεμελιωδώς εύρωστου κομματιού του ταμπλό στην άνοδο, με τους επενδυτές είτε να μην έχουν ασχοληθεί σοβαρά με αυτό είτε να το… φοβούνται. Στα ενθαρρυντικά στοιχεία για τη συνέχεια, η σταθερή δυναμική του ελληνικού κρατικού ομολόγου, το οποίο “δεν καταλαβαίνει” από την αξιοσημείωτη άνοδο στις αποδόσεις των “μεγάλων” ευρωπαϊκών χρεογράφων.
Συνολικά, κατά τον κ. Στεριώτη, πάρα πολύ θετική η εικόνα της Λεωφόρου Αθηνών τα ρίσκα από τα πιθανά διεθνή γεωπολιτικά, εμπορικά και επιτοκιακά “απόνερα” συντηρούν το μετοχικό ρίσκο, εν όψει και της αλλαγής πολιτικής και… επικοινωνιακού στυλ στο “τιμόνι” των ΗΠΑ.
Σε κάθε περίπτωση, το bullish επίπεδο των 1.500 μονάδων στον Γενικό Δείκτη συνοδεύεται από το ρίσκο της “διπλής κορυφής” (συνδυαστικά με το υψηλό του περσινού Μαΐου), με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για τη συνέχεια. Με άλλα λόγια, τα τεχνικώς προσανατολισμένα χαρτοφυλάκια παραμένουν σε εγρήγορση, με τις σκέψεις για profit taking και για ξεκάθαρη ανοδική διάσπαση στον Γ.Δ. να εναλλάσσονται και να αντικρούουν ουσιαστικά η μία την άλλη.
Ψήφος εμπιστοσύνης από τους οίκους
Οι διεθνείς αναλυτές συνεχίσουν πάντως να “ψηφίζουν” Ελλάδα, ελληνικές μετοχές και ομόλογα, με το νέο έτος να ξεκινά με μπαράζ θετικών εκθέσεων.
Η J.P. Morgan επανέλαβε τη θετική της στάση για τις ελληνικές μετοχές, διατηρώντας τη σύσταση “Οverweight”, με “οδηγούς”, όπως τόνισε, τη νέα κανονικότητα της ελληνικής οικονομίας με ανάπτυξη άνω του 2% –την καλύτερη στην Ευρωζώνη–, τους υγιείς πλέον ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών, τις αυξανόμενες αποδόσεις κεφαλαίου του κλάδου, που θα είναι μεγαλύτερες από ό,τι αναμένουν οι επενδυτές, και τις υψηλές μερισματικές αποδόσεις. Όπως εκτιμά, τα χαρτοφυλάκια που επενδύουν σε ευρωπαϊκές μετοχές αναμένεται να αυξήσουν τις τοποθετήσεις τους στην ελληνική αγορά. Η J.P. Morgan υπογράμμισε για ακόμα μία φορά ότι οι μετοχές των τεσσάρων συστημικών τραπεζών είναι φθηνές σε σχέση με τις ευρωπαϊκές τράπεζες, ειδικά σε όρους μερισματικής απόδοσης.
Η UBS έδωσε νέα ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και στα ελληνικά ομόλογα, προβλέποντας περαιτέρω αναβαθμίσεις της ελληνικής οικονομίας, με τη Moody’s να δίνει και αυτή την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα το φθινόπωρο. Ο οίκος προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ 2,8% για το 2025, η οποία δεν είναι μόνο η υψηλότερη σε σύγκριση με τις μεγάλες οικονομίες της Ευρωζώνης, αλλά είναι επίσης 70 μονάδες βάσης υψηλότερη από τη μέση εκτίμηση της αγοράς. Επίσης, εκτιμά πως η ελληνική κυβέρνηση θα είναι σε θέση να επιτύχει εύκολα τον στόχο πρωτογενούς δημοσιονομικού πλεονάσματος 2,5% του ΑΕΠ για το 2025. Κατά τη UBS, η επίμονη προσπάθεια της Ελλάδας να αναχρηματοδοτήσει το πιο ακριβό μέρος του αποθέματος χρέους της, όπως η πρόωρη αποπληρωμή των GLF, της επιτρέπει να διατηρεί το συνολικό κόστος εξυπηρέτησης του χρέους πιο ευνοϊκό και οδηγεί σε ταχύτερη μείωση του δημόσιου χρέους.
Όπως σημείωσε ο αναλυτής της Bank of America, Θάνος Βαμβακίδης, σε webinar που διοργάνωσε η αμερικανική τράπεζα, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η Ελλάδα τα πάει πολύ καλύτερα απ’ ό,τι περίμεναν οι αγορές στα χρόνια μετά την πανδημία, και σε ό,τι αφορά τους ρυθμούς ανάπτυξης και σε ότι αφορά τα δημοσιονομικά, με στήριξη από τα κεφάλαια του RRF, ενώ έχει βοηθήσει σημαντικά και η πολιτική σταθερότητα. Ωστόσο, όπως πρόσθεσε, το υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου πληρωμών αποτελεί την “αχίλλειο πτέρνα” της ελληνικής οικονομίας. Έτσι, είναι πολύ σημαντικό τα ευρωπαϊκά κονδύλια να ξοδευτούν σε παραγωγικές επενδύσεις, καθώς και να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις, ώστε να εξασφαλιστεί ότι η ευκαιρία που δίνεται στην Ελλάδα μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης θα οδηγήσει σε μια μακροχρόνια θετική κατάσταση στην οικονομία.
Η BofA, σε έκθεσή της λίγες μέρες νωρίτερα, δήλωσε θετική για τις ελληνικές τράπεζες χάρη στις υψηλές μερισματικές τους αποδόσεις, καθώς και την ισχυρή αύξηση των δανείων. Μάλιστα, το τελευταίο είναι και αυτό που τις ξεχωρίζει από το σύνολο των ευρωπαϊκών τραπεζών. Η BofA εκτιμά πως το 2024 σημειώθηκε 10% αύξηση των δανείων στην Ελλάδα, έναντι μηδενικής σχεδόν αύξησης στην Ευρώπη, με οδηγό τα δάνεια του RRF. Μετά τα επιταχυνόμενα σχέδια απόσβεσης του DTC, αναμένει ότι η Eurobank και η Εθνική θα φτάσουν σε δείκτη πληρωμών (Payout) 50% το 2024 (χρήση), η Alpha Bank το 2025 και η Πειραιώς το 2026. Αυτό οδηγεί σε απόδοση 8%-10% – από τις υψηλότερες στην Ευρώπη. Η αμερικανική τράπεζα διατηρεί τη Eurobank ως κορυφαία της επιλογή στην Ελλάδα, με σύσταση “Βuy”, ενώ τηρεί σύσταση “Buy” και στις Πειραιώς και Alpha Bank.
Πηγή: Capital.gr
