Για ποιο λόγο ο πληθωρισμός παραμένει σε υψηλά επίπεδα στην Ελλάδα, τη στιγμή που στην Ευρωζώνη έχει αρχίσει να μειώνεται; Επίσης, γιατί πληρώνουμε τόσο ακριβά για υπηρεσίες; Αυτά τα δύο ερωτήματα απασχολούν κάθε οικογένεια που παρατηρεί ότι οι μισθοί φτάνουν στο τέλος τους στα μέσα του μήνα.
Όπως επισημαίνει το newsit.gr, οι τομείς της εστίασης, των καταλυμάτων, των ενοικίων και των αεροπορικών ταξιδιών, που συνδέονται κυρίως με τον τουρισμό στην Ελλάδα, είναι οι κύριοι παράγοντες που ανυψώνουν τον πληθωρισμό. Αυτό καταδεικνύεται και από τα μηνιαία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, καθώς και από την πρόσφατη έκθεση του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα.
Επιπλέον, το πρόβλημα δεν περιορίζεται μόνο στην αύξηση τιμών στον τομέα των υπηρεσιών, αλλά επηρεάζει συνολικά την οικονομία, ενισχύοντας τα επίπεδα του πληθωρισμού. Είναι ενδεικτικό ότι, αν και οι υπηρεσίες συμβάλλουν σημαντικά στην αύξηση του πληθωρισμού στην Ευρωζώνη, η Ελλάδα κατατάσσεται τέταρτη σε αυτόν τον τομέα.
Στις χώρες της Ευρωζώνης, οι Αυστρία, Γαλλία και Ισπανία έχουν τις υψηλότερες αναλογίες υπηρεσιών, με την Ελλάδα να ακολουθεί, ενώ οι Σλοβακία, Λετονία και Κροατία καταγράφουν τις χαμηλότερες.
Αιτίες για την αύξηση των τιμών των υπηρεσιών στην Ελλάδα
Στην έκθεση του κ. Στουρνάρα αναφέρεται ότι η κορύφωση του πληθωρισμού στα ενεργειακά αγαθά τον Μάιο του 2022, οι σημαντικές αυξήσεις στα τρόφιμα και τα προβλήματα στις εφοδιαστικές αλυσίδες κατά τη διάρκεια της πανδημίας είναι παράγοντες που υιοθετήθηκαν με καθυστέρηση στον πληθωρισμό των υπηρεσιών, ενώ παράλληλα επηρεάζονται και από εγχώριες συνθήκες.
Ανάμεσα στις υπηρεσίες, ιδιαίτερη σημασία έχει η τουριστική δραστηριότητα, όπως η παροχή καταλυμάτων και η εστίαση, καθώς και τα αεροπορικά εισιτήρια και τα ενοίκια. Η συνολική συνεισφορά αυτών των κατηγοριών στη διαμόρφωση του πληθωρισμού των υπηρεσιών υπολογίζεται στο 81% για το 2023 και στο 72% για το 2024.
Ποιες είναι οι αιτίες για την αύξηση των τιμών στις συγκεκριμένες υπηρεσίες;
Αναφορικά με τις υπηρεσίες εστίασης και καταλύματος, παρατηρούνται:
- μισθολογικές αυξήσεις, καθώς πολλοί εργαζόμενοι αμείβονται με τον κατώτατο μισθό, επωφελούμενοι από τις πρόσφατες αυξήσεις, όπως η τελευταία που τίθεται σε εφαρμογή από 1η Απριλίου στα 880 ευρώ
- ενσωμάτωσή τους στο αυξημένο κόστος τροφίμων και ενέργειας, το οποίο έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια
- την υψηλή τουριστική ζήτηση, που είναι ένα «δίκοπο μαχαίρι» για την ανάπτυξη της χώρας
Αναφορικά με τα αεροπορικά εισιτήρια, που χαρακτηρίζονται από μεταβλητότητα στις τιμές:
- καθορίζονται από τις διακυμάνσεις του ενεργειακού κόστους λόγω των καυσίμων των αεροπλάνων
- αντανακλούν επίσης την υψηλή τουριστική ζήτηση στην Ελλάδα.
Τέλος, σχετικά με τα ενοίκια, η Τράπεζα της Ελλάδος αναφέρει ότι η ακρίβεια σε αυτόν τον τομέα οφείλεται κυρίως σε εγχώρια ζητήματα, αν και σε κάποιο βαθμό συνδέεται με τη διαθεσιμότητα κατοικιών για μακροχρόνια ενοικίαση, σε σύγκριση με τις βραχυχρόνιες μισθώσεις λόγω της τουριστικής ζήτησης.
Η πρόβλεψη της ΤτΕ για το 2025 είναι ότι ο πληθωρισμός των υπηρεσιών θα παραμείνει υψηλός, επηρεαζόμενος από τις μισθολογικές αυξήσεις, την αύξηση των έμμεσων φόρων και τη συνεχιζόμενη υψηλή τουριστική ζήτηση.
Οι μισθοί, και ειδικότερα ο κατώτατος μισθός, αναμένονται να αυξηθούν και φέτος. Παράλληλα, έχουν προγραμματιστεί φορολογικές αυξήσεις που σχετίζονται με την κλιματική κρίση, ενώ το 2025 φαίνεται ότι θα είναι μια ακόμη χρονιά με αυξημένο τουρισμό, διατηρώντας την εξωτερική ζήτηση σε υψηλά επίπεδα και οδηγώντας σε περαιτέρω αύξηση τιμών.
Σύμφωνα με την πρόβλεψη της ΤτΕ, ο γενικός πληθωρισμός στην Ελλάδα το 2025 αναμένεται να μειωθεί ελαφρώς στο 2,9%, ενώ ο δομικός πληθωρισμός (που σχετίζεται κυρίως με τις υπηρεσίες) θεωρείται ότι θα παραμείνει σταθερός.
