Την ίδια στιγμή που οι αποδόσεις της άλλοτε ατμομηχανής της ευρωπαϊκής οικονομίας βρίσκονται σε κρίσιμη φάση, η αριστερή κυβέρνηση, αιχμάλωτη των ιδεοληψιών που σχετίζονται με την «πράσινη ατζέντα» ετοιμάζεται να ξοδέψει 1 τρισεκατομμύριο ευρώ, για να αλλάξει τα συστήματα θέρμανσης.
Μετά από έξι μήνες έντονης συζήτησης, η αριστερή κυβέρνηση της Γερμανίας ψήφισε τον αμφιλεγόμενο νόμο της χώρας για την πράσινη θέρμανση, τον νόμο για την ενέργεια των κτιρίων (GEG), με υψηλές εκτιμήσεις που δείχνουν ότι ο νόμος θα κοστίσει στην οικονομία της Γερμανίας πάνω από 1 τρισεκατομμύριο ευρώ τα επόμενα 20 χρόνια.
Ενώ οι πολιτικοί που ανήκουν στην τρικομματική πολιτική της Γερμανίας χειροκρότησαν τον νόμο για τη θέρμανση που τέθηκε σε ισχύ την Παρασκευή της περασμένης εβδομάδας, οι πολιτικές επιπτώσεις πιθανότατα δεν έχουν ακόμη συνειδητοποιηθεί πλήρως.
Πολλοί Γερμανοί -που ήδη αγωνίζονται με τον πληθωρισμό και την επιβράδυνση της οικονομίας- αντιδρούν στην εντολή για την εγκατάσταση νέων ακριβών συστημάτων θέρμανσης, με τον νόμο να απορρίπτεται από την πλειοψηφία του πληθυσμού, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις. Η κυβέρνηση κατηγορείται επίσης για βιαστική νομοθετική διαδικασία και έλλειψη κοινοβουλευτικών ακροάσεων, θέτοντας υπό αμφισβήτηση τη δημοκρατική βάση του νόμου στο σύνολό του.
Ο νόμος επιβάλλει στους Γερμανούς με παλαιότερα συστήματα θέρμανσης να τα αντικαταστήσουν εντός συγκεκριμένης χρονικής περιόδου, αν και το τελικό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε αμβλύνει ορισμένες απαιτήσεις και προβλέπει ορισμένες εξαιρέσεις. Παρ’ όλα αυτά, το τελικό κόστος του νομοσχεδίου εξακολουθεί να αναμένεται να είναι τεράστιο, με τις υψηλές εκτιμήσεις να το τοποθετούν στο 1 τρισεκατομμύριο ευρώ και τις χαμηλότερες εκτιμήσεις να κυμαίνονται στα 600 δισεκατομμύρια ευρώ.
Φτωχότεροι γίνονται οι Γερμανοί
Πολλοί Γερμανοί έχουν όλες τις αποταμιεύσεις τους στο σπίτι τους και για πολλούς ηλικιωμένους, τα σπίτια τους, που συχνά διαθέτουν παλαιότερα συστήματα θέρμανσης, είδαν την αξία τους να χτυπάει λόγω του νόμου. Ταυτόχρονα, τα επόμενα χρόνια, θα αναγκαστούν να προβούν σε δαπανηρές αναβαθμίσεις της θέρμανσης – συνήθως με τη μορφή αντλίας θερμότητας και το σχετικό κόστος για την αποτελεσματική λειτουργία της μέσα σε ένα κτίριο – για να ανταποκριθούν στα νέα πράσινα πρότυπα. Οι ειδικοί προειδοποιούν επίσης ότι οι ιδιοκτήτες θα έχουν κίνητρο να αυξήσουν τα ενοίκια ως απάντηση στον νόμο για την ενέργεια των κτιρίων.
Το πρόβλημα είναι ότι περίπου τα τρία τέταρτα των παλαιών κτιρίων στη Γερμανία κατασκευάστηκαν πριν από την έναρξη ισχύος των πρώτων κανονισμών θερμομόνωσης το 1979. Πολλά από αυτά τα κτίρια θα πρέπει τώρα να καταστούν ενεργειακά αποδοτικά, γεγονός που αποτελεί τεράστια επιβάρυνση κόστους σε μια εποχή που η Γερμανία έχει επίσης καταργήσει σταδιακά την πυρηνική ενέργεια και η τιμή της ενέργειας, ιδίως του πετρελαίου και του φυσικού αερίου, έχει εκτοξευθεί στα ύψη.
Καταρρέουν τα κόμματα που στηρίζουν το εγχείρημα
Οι Ελεύθεροι Δημοκράτες (FDP), που συνήθως θεωρούνται φιλοεπιχειρηματικό κόμμα, πολέμησαν αρχικά τους εταίρους τους στον συνασπισμό για τον προτεινόμενο νόμο, αλλά τελικά το φιλελεύθερο κόμμα βοήθησε στην ψήφιση του νόμου την Παρασκευή. Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι το FDP πληρώνει το τίμημα για την απόφασή του, με την τελευταία δημοσκόπηση του YouGov να τοποθετεί το κόμμα μόλις στο 5%, που είναι το όριο για την είσοδο στο γερμανικό κοινοβούλιο. “Υπάρχει φόβος στον πληθυσμό”, φώναξε ο Alexander Dobrindt (CSU) στο κοινοβούλιο. Είπε ότι είναι “το αποκορύφωμα της ασέβειας” προς τους πολίτες η ψήφιση του νόμου και ότι το CSU θα εργαστεί για την κατάργησή του.
Αντίθετη στην Πράσινη ατζέντα η «Εναλλακτική για την Γερμανία»
Η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), η οποία είδε τα δημοσκοπικά της ποσοστά να εκτοξεύονται περίπου την ίδια περίοδο που μαίνεται η συζήτηση για τη θέρμανση, δήλωσε επίσης ότι θα καταργήσει τον νόμο σε περίπτωση που έρθει στην εξουσία, λέγοντας ότι είναι ένας επαχθής φόρος για τις γερμανικές επιχειρήσεις, τους συνταξιούχους και όσους επένδυσαν σε σπίτι ή διαμέρισμα.
“Η παράταξη AfD απορρίπτει αυστηρά το (…) σφυρί της θέρμανσης του Χάμπεκ. Παρά τις έντονες επικρίσεις, ο νόμος δεν αναβλήθηκε ούτε εκτονώθηκε”, δήλωσε ο Μαρκ Μπέρνχαρντ, κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του AfD. “Το πονηρό με τον νόμο, ωστόσο, είναι ότι η θέρμανση πρέπει να ξηλωθεί ξανά, εάν δεν ανταποκρίνεται στον απαιτούμενο από τους δήμους θερμικό σχεδιασμό μέχρι το 2028. Με αυτόν τον τρόπο, η κυβέρνηση αποκρύπτει τις καταστροφικές συνέπειες για εκατομμύρια ανθρώπους και μεταφέρει τον κίνδυνο της θερμικής μετάβασης στους πολίτες”.
Επισήμανε ακόμη ότι τα πυρηνικά εργοστάσια θα εξοικονομούσαν διπλάσιο CO2 αν τους επιτρεπόταν να συνεχίσουν να λειτουργούν.
