Του Κώστα Κατίκου
Ελέγχους για την ορθότητα των συνταξιοδοτικών αποφάσεων που εκδίδονται με τη διαδικασία της ταχείας απονομής (fast track) θα πρέπει να διενεργήσει ο ΕΦΚΑ ξεκινώντας από τις επικουρικές συντάξεις για τις οποίες η προθεσμία που ορίζει ο νόμος λήγει εντός του 2025.
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες του Capital.gr ο ΕΦΚΑ και ο τομέας επικούρησης ΕΤΕΑΕΠ δεν έχουν προχωρήσει στους ελέγχους που προβλέπει ο νόμος 4921/2022 για τις συντάξεις ταχείας απονομής, και επίσης λόγω έλλειψης ελέγχου, δεν έχει συνταχθεί καμία ετήσια έκθεση με τα αποτελέσματά του που επίσης προβλέπει ο νόμος.
Το πρόβλημα από την έλλειψη των ελέγχων είναι ότι ενδέχεται να έχουν εκδοθεί επικουρικές συντάξεις με λάθος ποσά που μπορεί να είναι υπέρ των συνταξιούχων αν πήραν παραπάνω και εις βάρος τους (που είναι πιο σύνηθες) αν πήραν μικρότερη επικουρική από αυτή που δικαιούνταν. Αν παρέλθει η προθεσμία των ελέγχων οι συνταξιούχοι που ενδεχομένως να πήραν λιγότερα από αυτά που δικαιούνται θα μείνουν για πάντα με μικρότερη σύνταξη.
Ειδικά στα λάθος ποσά, όπως προκύπτει σε πολλές από τις αποφάσεις του φορέα, επικρατεί ασάφεια και σύγχυση για το αν οι συνταξιούχοι που προέρχονται από ταμεία που είχαν εισφορές άνω του 6%, λαμβάνουν στην επικουρική σύνταξη την ανάλογη προσαύξηση που προβλέπει ο νόμος.
Από την άλλη υπάρχει και ο κίνδυνος να γίνουν ξαφνικοί έλεγχοι σε κάποιον αριθμό αποφάσεων και αν βρεθούν συνταξιούχοι που πήραν παραπάνω χωρίς να φταίνε οι ίδιοι, να τους ζητηθούν πίσω οι διαφορές συντάξεων που εισέπραξαν από τα μέσα του 2022 και μετά.
Οι έλεγχοι προβλέφθηκαν στο νόμο 4921/2022 για να διαπιστωθεί η ορθότητα των αποφάσεων στην ταχεία απονομή των κύριων και των επικουρικών συντάξεων. Με τον νόμο 5078/2023 μειώθηκαν τα αρχικά διαστήματα που θα έπρεπε να ελεγχθούν όλες οι αποφάσεις μέσα σε 1 ως 3 χρόνια για τις επικουρικές και εντός 3 ως 5 ετών για τις κύριες.
Σημειώνεται ότι οι υπηρεσίες απονομής κύριων συντάξεων κάνουν έλεγχο και διορθώνουν τα ποσά υπέρ των συνταξιούχων αλλά το πρόβλημα είναι ότι για το 2022 και το 2023 πολλές συντάξεις έχουν εκδοθεί με λάθος ποσά και είναι άγνωστο αν και πότε θα διορθωθούν.
Στις δε, επικουρικές η κατάσταση είναι πιο περίπλοκη αφενός γιατί απαιτούνται δυο διαφορετικοί υπολογισμοί ο ένας για το τμήμα σύνταξης ως το 2014 και ο άλλος για το τμήμα σύνταξης από το 2015 και μετά, και αφετέρου διότι στο πρώτο τμήμα της επικουρικής (για τα έτη ως το 2024) θα πρέπει να καταβάλλεται στους συνταξιούχους και προσαύξηση σύνταξης για τυχόν επιπλέον εισφορές που πλήρωσαν. Η προσαύξηση δεν πληρώνεται στις επικουρικές της Εθνικής τράπεζας της Εμπορικής και του ΤΕΑΠΟΚΑ (επικουρικό εργαζομένων στα ταμεία). Ο ΕΦΚΑ – ΕΤΕΑΕΠ ισχυρίζονται το αντίθετο, με “ακροβατικές” ερμηνείες του νόμου, οι δε, αρμόδιοι περί τα ασφαλιστικά στο υπουργείο Εργασίας μάλλον αγνοούν το πρόβλημα.
Ο νόμος 5078/2023 με τον οποίο τροποποιήθηκαν οι διατάξεις του νόμου 4921/2022, προβλέπει ότι “οι πράξεις απονομής σύνταξης που εκδίδονται με τη διαδικασία ταχείας απονομής σύνταξης ελέγχονται εντός τριών (3) ετών από την έκδοσή τους. Σε κάθε περίπτωση, ο έλεγχός τους αποκλείεται μετά από την πάροδο πέντε (5) ετών από την έκδοσή τους. Οι πράξεις απονομής επικουρικής σύνταξης που εκδίδονται με τη διαδικασία ταχείας απονομής σύνταξης ελέγχονται εντός ενός (1) έτους από την έκδοσή τους. Σε κάθε περίπτωση, ο έλεγχός τους αποκλείεται μετά από την πάροδο τριών (3) ετών από την έκδοσή τους.”
Το πλήθος και το αποτέλεσμα των ελέγχων, από τη διαδικασία ταχείας απονομής σύνταξης ανά ημερολογιακό έτος αποτυπώνονται σε ειδική ετήσια απολογιστική έκθεση, η οποία συντάσσεται μέχρι την 30ή Ιουνίου του επομένου έτους.
Ο έλεγχος για τις επικουρικές θα έπρεπε να είχε γίνει εντός του 2023, αλλά δεν έγινε, ούτε το 2023, ούτε το 2024 και πλέον απομένει το 2025 που λήγει η 3ετία της διενέργειας των ελέγχων.
Αντίστοιχα στις κύριες συντάξεις θα έπρεπε να είχαν γίνει έλεγχοι για το 2022., το 2023 και 2024, αλλά ούτε και εδώ εφαρμόζεται ο νόμος.
Το αποτέλεσμα είναι οι συνταξιούχοι να παίρνουν συντάξεις που κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα στο 100% ότι είναι απόλυτα σωστές και το χειρότερο είναι να υπάρχουν περιπτώσεις με μικρότερα ποσά που θα μείνουν αδιόρθωτα όσο δεν διενεργείται ο έλεγχος ορθότητας των αποφάσεων που προβλέπει ο νόμος.
Πηγή: Capital.gr
