Το γεγονός και μόνο ότι θεωρούμε κάτι ως άδικο –ή ακόμη και ηθικά εσφαλμένο– δεν σημαίνει ότι δικαιούμαστε να νομοθετούμε την εξάλειψή του
Άρθρο της Wanjiru Njoya, δημοσιευμένο στις 20/8/2024
Στο βιβλίο του, A Cure Worse Than The Disease: Fighting Disrimination Through Government Control («Μια θεραπεία χειρότερη από την ασθένεια: Καταπολεμώντας τις διακρίσεις μέσω του κρατικού ελέγχου»), ο M. Lester O’Shea επικρίνει την ιδέα ότι πρέπει να νομοθετούμε ενάντια στην αδικία. Ο ίδιος θέτει το ερώτημα ως εξής: «Κανείς δεν υπερασπίζεται την αδικία. Άρα δεν θα έπρεπε να είναι ενάντια στο νόμο;». Θέτοντας το ερώτημα με αυτόν τον τρόπο, η άποψή του είναι ότι το γεγονός και μόνο ότι θεωρούμε κάτι ως άδικο –ή ακόμη και ηθικά εσφαλμένο– δεν σημαίνει ότι πρέπει να νομοθετούμε εναντίον του. Αυτό το σημείο είναι κεντρικής σημασίας για το επιχείρημά του κατά της νομοθεσίας ενάντια στις διακρίσεις.
Ο Walter Williams υιοθετεί παρόμοια προσέγγιση στο Race and Economics («Φυλή και Οικονομικά»), υποστηρίζοντας ότι το γεγονός και μόνο ότι οι ελεύθερες αγορές είναι τυφλές σε κάθε είδους αλληλεπιδράσεις και διαπραγματεύσεις που μπορεί να θεωρήσουμε «άδικες» δεν σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχει κάποιου είδους νομοθετική παρέμβαση για την αποκατάσταση της αδικίας. Ο Ουίλιαμς δίνει το παράδειγμα της νομοθεσίας για τον κατώτατο μισθό, υποστηρίζοντας ότι είναι ανόητο να εισάγονται νόμοι που επιβάλλουν σαν «δίκαιο» έναν μισθό που καθορίζεται από την κυβέρνηση, ενώ παραβλέπει το γεγονός ότι οι υποχρεωτικές παρεμβάσεις στους μισθούς συχνά οδηγούν σε χειρότερα αποτελέσματα, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης της ανεργίας. Ως εκ τούτου, η Williams θεωρεί άστοχες τις νομοθετικές παρεμβάσεις που επιχειρούν να «διορθώσουν» την αγορά εισάγοντας την δικαιοσύνη. Υποστηρίζει ότι,
«Η οικονομική θεωρία αυτή καθαυτή δεν μπορεί να απαντήσει σε ερωτήματα δικαιοσύνης. Ωστόσο, η οικονομική θεωρία μπορεί να προβλέψει τα αποτελέσματα του να μην επιτρέπεται σε κάποιους ανθρώπους να χρεώνουν χαμηλότερες τιμές για ό,τι πωλούν και να προσφέρουν υψηλότερες τιμές για ό,τι αγοράζουν.»
Στο πλαίσιο της φυλετικής δικαιοσύνης, ο Williams επισημαίνει ότι η εστίαση στην καταπίεση και τις διακρίσεις, η ανάδειξη των φυλετικών αδικιών του παρελθόντος και η προσπάθεια διόρθωσής τους, δεν δίνει λύσεις στα σημερινά προβλήματα: «μια αναγνώριση και μια ευρεία συναίνεση σχετικά μ’ αυτές τις αδικίες και τις υπολειπόμενες διακρίσεις, δεν μας βοηθούν ιδιαίτερα στην αξιολόγηση του τι είναι, ή δεν είναι, προς το συμφέρον των μαύρων στην εποχή μας».
Μια περαιτέρω δυσκολία με τη νομοθεσία υπέρ της δικαιοσύνης είναι ότι πολλοί άνθρωποι που προσπαθούν να επιβάλουν τη δικαιοσύνη κατανοούν τη δικαιοσύνη σαν ισότητα – υποστηρίζουν ότι η δικαιοσύνη απαιτεί την ίση μεταχείριση όλων. Αυτό είναι ένα εύλογο επιχείρημα, εάν η ίση μεταχείριση σημαίνει την ίδια μεταχείριση όλων σε σχέση με τα νόμιμα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Ωστόσο, από τη στιγμή που προτείνεται να νομοθετηθεί η ισότητα, ακολουθεί αναπόφευκτα μια ολόκληρη σειρά διατάξεων για την ίση μεταχείριση, που έχει να κάνει περισσότερο με την κατανομή ψευδών πολιτικών δικαιωμάτων σε ευνοούμενες ομάδες που θεωρούνται μειονεκτούσες, ενώ παράλληλα τιμωρούνται άλλες ομάδες που θεωρούνται προνομιούχες. Το εγχείρημα της δικαιοσύνης αποδεικνύεται στη συνέχεια ότι είναι ένα ακόμη πρόγραμμα κοινωνικής μηχανικής.
Η διακήρυξη ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ισότιμοι δεν απαιτεί κάποια νομοθετική εφαρμογή, μέσω της επιβολής ενός περαιτέρω συνόλου «δικαιωμάτων ισότητας». Επιπλέον, δεν υπάρχει δικαίωμα να μην γίνονται διακρίσεις, καθώς το δικαίωμα στη μη διάκριση αναπόφευκτα παραβιάζει τις ελευθερίες των άλλων. Όπως εξηγεί ο Rothbard,
«…οι νόμοι κατά των διακρίσεων ή τα διατάγματα οποιουδήποτε είδους είναι φαύλα, επειδή αψηφούν το μόνο θεμελιώδες φυσικό δικαίωμα: το δικαίωμα του καθενός πάνω στη δική του περιουσία. Κάθε ιδιοκτήτης ακινήτου θα πρέπει να έχει το απόλυτο δικαίωμα να πουλήσει, να μισθώσει ή να μισθώσει τα χρήματά του ή άλλο ακίνητο σε οποιονδήποτε επιλέξει, πράγμα που σημαίνει ότι έχει το απόλυτο δικαίωμα να «κάνει διακρίσεις» σε ό,τι θέλει.»
Δείτε σχετικά το άρθρο του Lew Rockwell, «Πρέπει να είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε διακρίσεις;»
Το μόνο που μπορεί να διεκδικήσει ο καθένας είναι το δικαίωμα στην όμοια προστασία της ζωής, της ελευθερίας και της περιουσίας του, που αποτελούν όμοια δικαιώματα για όλους. Η τάση της νομοθέτησης υπέρ της ισότητας να μετατρέπεται από νομική ισότητα σε ουσιαστική ισότητα δεν είναι ατύχημα ή παράβλεψη, αλλά μάλλον εγγενής στην φύση της επιβολής της ισότητας.
Σε θεωρητικό επίπεδο, είναι εύκολο να γίνει διάκριση μεταξύ ισότητας (equality) και δικαιοσύνης (equity), αλλά κάθε προσπάθεια να νομοθετηθεί η ίση ή δίκαιη μεταχείριση βασίζεται στην έννοια της «διάκρισης», η οποία με τη σειρά της απαιτεί την μέτρηση των αποτελεσμάτων. Αυτό συμβαίνει επειδή κανένας υπέρμαχος της επιβολής της ισότητας δεν μπόρεσε μέχρι στιγμής να προτείνει έναν μηχανισμό επιβολής που δεν βασίζεται στη σύγκριση –ξέρουμε αν δύο πράγματα είναι ίσα συγκρίνοντάς τα– και η σύγκριση, από τη φύση της, απαιτεί μέτρηση. Η μέτρηση, με τη σειρά της, οδηγεί στο να εστιάζουμε σε κενά και ανισότητες. Και, για το λόγο αυτό, η νομοθετική επιβολή της ισότητας επικεντρώνεται στην εξάλειψη των διαφορών ή των αποκλίσεων. Στην πράξη, η εξάλειψη των διαφορών δεν διαφέρει από την εξίσωση των αποτελεσμάτων. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα επειδή οι εξισωτιστές ενδιαφέρονται ελάχιστα ή καθόλου για το τι προκαλεί τις διαφορές: υποθέτουν ένα σημείο εκκίνησης στο οποίο όλοι είναι (ή θα έπρεπε να είναι) ίσοι και ξεκινούν την εξίσωση των συνθηκών χωρίς καμία διερεύνηση των αιτιακών παραγόντων.
Κατά την άποψη πολλών εξισωτιστών, η δικαιοσύνη επιτυγχάνεται μόνο όταν όλοι απολαμβάνουν ίσες υλικές συνθήκες. Η «αρχή της διαφοράς» του John Rawls (σ.σ. ινδάλματος των σοσιαλδημοκρατών παγκοσμίως) λέγεται ότι είναι η σχετική προσέγγιση για τον καθορισμό του τι είναι «δίκαιο», δηλαδή η αρχή ότι η δικαιοσύνη επιτυγχάνεται με την εισαγωγή μέτρων που είναι «προς όφελος της λιγότερο εύπορης τάξης στην κοινωνία», ακόμη και αν αυτό σημαίνει το να θυσιαστούν τα δικαιώματα της ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Όπως έχει υποστηρίξει ο David Gordon στο «Is Rawls Stupid?», μακράν του να υπερασπίζεται μια ισχυρή έννοια της ιδιωτικής ιδιοκτησίας, ο Rawls δηλώνει ότι, «πρέπει να αποφευχθούν δύο ευρύτερες αντιλήψεις για το δικαίωμα της ιδιοκτησίας ως βασικής ελευθερίας. Μια αντίληψη επεκτείνει αυτό το δικαίωμα ώστε να συμπεριλαμβάνει ορισμένα δικαιώματα κτήσης και κληρονομιάς, καθώς και το δικαίωμα κατοχής μέσων παραγωγής και φυσικών πόρων». Υπό αυτή την έννοια, ο Rawls (φωτο) αναγνωρίζει ότι η αντίληψή του για τη δικαιοσύνη σαν ισότητα είναι ασυμβίβαστη με μια ισχυρή υπεράσπιση των ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων.
Η νομοθέτηση υπέρ της ισότητας, στην πραγματικότητα, λειτουργεί εις βάρος των δικαιωμάτων ιδιωτικής ιδιοκτησίας. Η ανοησία του να νομοθετείται η ισότητα είναι ότι τελικά μια τέτοια νομοθεσία είναι ασυμβίβαστη με τις ελευθερίες που συνδέονται με την ιδιωτική ιδιοκτησία, όπως η ελευθερία έκφρασης, η ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και η ελευθερία των συμβάσεων.
Δείτε επίσης:
Η ανισότητα προκαλείται από το κράτος και τον πληθωρισμό του χρήματος
O μύθος περί αυξανόμενης ανισότητας του Piketty καταρρίπτεται
Κατανοώντας σωστά την εισοδηματική ανισότητα
